Fizyoterapi, ortopedik cerrahi sonrası rehabilitasyon sürecinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Ortopedik cerrahiyi takiben fizyoterapinin birincil hedefleri iyileşmeyi teşvik etmek, hareketliliği/kas kuvvetini arttırmak, fonksiyonu yeniden kazandırmak, ağrıyı azaltmak ve hastanın iyileşme sürecini hızlandırmaktır. Fizyoterapi planlaması, gerçekleştirilen ameliyatın türüne, bireyin sağlık durumuna ve cerrahın tavsiyelerine bağlı olmalıdır. Ortopedik cerrahi sonrası fizyoterapinin bazı önemli yönleri şunlardır:
Erken Dönem Fizyoterapi: Fizyoterapi genellikle ameliyattan hemen sonra başlar. Eklem sertliği önlemek ve dolaşımı teşvik etmek için yumuşak ve kontrollü hareketlere odaklanır. Erken mobilizasyon, eklem/kas yapışıklıkları ve pıhtı/emboli gibi komplikasyon risklerinin azaltılmasına yardımcı olur.
Ağrı Kontrolü: Fizyoterapistler, manuel terapi, çeşitli modaliteler (buz veya sıcak terapisi gibi) ve egzersizler dahil olmak üzere çeşitli tekniklerle ameliyat sonrasında hissedilen ağrıyı azaltmayı hedefler. Rehabilitasyona aktif katılımı teşvik etmek için ağrı yönetimi önemlidir.
Eklem Hareket Açıklığı Egzersizleri: Eklem hareketini artırmak için kademeli ve kontrollü bir şekilde eklem hareket açıklığı egzersizleri uygulanır. Bu egzersizler eklem sertliğinin önlenmesine yardımcı olur ve bireyin günlük aktiviteleri gerçekleştirme yeteneğini artırır.
Kuvvet Eğitimi: Ameliyat veya hareketsizlik nedeniyle kaybedilmiş olabilecek kas kuvvetini yeniden kazanmak için fizyoterapistler tarafından kuvvetlendirme egzersizleri uygulanır. Kuvvetlendirme egzersizleri, spesifik cerrahi prosedüre, bireyin genel sağlık ve kondisyon seviyesine göre uyarlanır.
Denge ve koordinasyon: Denge ve koordinasyonu geliştirmek için fizyoterapi seanslarına eklem stabilitesine ve propriyosepsiyona (eklem pozisyonunun farkındalığı) odaklanan egzersizler dahil edilir. Bu egzersizler özellikle diz ve omuz eklemini içeren ameliyatlar için önemlidir.
Fonksiyonel Egzersizler: Fizyoterapi seansları, hastanın günlük yaşamı ve aktiviteleriyle ilgili fonksiyonel aktiviteleri içermelidir. Bu aktiviteler yürüme, merdiven çıkma, uzanma ve gerçek hayattaki görevleri taklit eden diğer hareketleri içerir.
Duruş ve Vücut Mekaniği: Bireyler, cerrahi bölgedeki kas gerilimini önlemek ve optimal iyileşmeyi desteklemek için uygun duruş ve vücut mekaniği konusunda fizyoterapistler tarafından yönlendirilmelidir.
Yürüyüş Eğitimi: Alt ekstremite ameliyatlarında yürüme eğitimi fizyoterapinin önemli bir bileşenidir. Yürüyüş eğitimi, bireye uygun yürüyüş paterniyle yürümeyi öğretmeyi ve tolere edildiği ölçüde uygun ağırlık aktarmayı içerir.
Evde Egzersiz Programları: Fizyoterapistler sıklıkla hastalara, planlanan terapi seansları dışında rehabilitasyonlarına devam etmeleri için kişiselleştirilmiş ev egzersiz programları oluşturur. Bu programların devamlılığı iyileşme süreci için çok önemlidir.
Bireylerin fizyoterapistleri ve cerrahlarıyla açık bir şekilde iletişim kurmaları, endişelerini veya semptomlardaki değişiklikleri bildirmeleri önemlidir. Fizyoterapi seanslarının süresi ve sıklığı ameliyatın türüne ve bireysel ilerlemeye göre değişecektir. Ortopedik cerrahi sonrası optimal sonuçlara ulaşmak ve fonksiyonel bağımsızlığı yeniden kazanmak için öngörülen fizyoterapi planının özenle takip edilmesi çok önemlidir.
